Diễn ra vào ngày 10 tháng Giêng âm lịch hàng năm, Lễ hội vật làng Sình được tổ chức tại khu vực đình làng Lại Ân (còn gọi là làng Sình), thuộc xã Phú Mậu, thành phố Huế (trước ngày 1/7/2021, xã Phú Mậu thuộc huyện Phú Vang), tỉnh Thừa Thiên Huế. Hội vật truyền thống làng Sình từ lâu đã trở thành một ngày hội lớn, một nét văn hóa đậm bản sắc riêng ở làng Sình. Đây là một hoạt động văn hoá truyền thống, giàu tinh thần thượng võ của người dân địa phương; là một sân chơi đầu xuân đầy ý nghĩa, là điểm du lịch lý thú cho du khách để cứ mỗi độ xuân về.
Làng Sình là một trong những làng được hình thành khá sớm của xứ Thuận Hóa. Ngoài nghề làm tranh mộc bản cổ truyền rất nổi tiếng, làng Sình hiện còn lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống của cha ông, trong đó có hội vật được tổ chức vào ngày mồng 10 tháng Giêng Âm lịch hằng năm, thu hút sự quan tâm của hàng ngàn người dân địa phương và khách thập phương về tham dự.
Hội vật của làng được hình thành cách đây hàng trăm năm và được duy trì cho đến tận ngày nay, người dân làng Sình tổ chức hội vật như một hình thức giải trí đơn thuần trong dịp tết đến xuân về chứ không vì mục đích đích tuyển chọn người tài, có sức vóc. Chính vì thế, đây là hoạt động văn hóa truyền thống giàu tinh thần thượng võ, khích lệ việc rèn luyện sức khỏe, lòng dũng cảm, sự tự tin, mưu trí của lớp trẻ. Bên cạnh đó, đối với người dân địa phương, hội vật còn mang ý nghĩa tâm linh là cầu mong một năm mới mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi.
Hội vật làng Sình luôn thu hút đông đảo du khách
Hội vật làng Sình chỉ diễn ra trong một ngày và có hai phần: phần lễ và phần hội. Phần lễ được tổ chức khá tôn nghiêm tại đình làng Lại Ân. Tại đây, các cụ cao niên trong làng sẽ làm nghi lễ vái tạ Thành Hoàng của trưởng tộc ở đình làng. Sau đó phần hội chính thức được bắt đầu. Hội vật làng Sình về cơ bản áp dụng nguyên tắc của luật thi đấu vật dân tộc là phải đánh ngã đối thủ ở tư thế “lấm lưng trắng bụng”, đồng thời giữ hoặc đè được đối thủ trong vòng 3 giây là thắng.
Nét đặc trưng của hội Vật làng Sình là bất kỳ khán giả nào cũng có thể đăng ký tham gia. Lệ làng quy định, các đô vật dự đấu không nhất thiết phải là người địa phương mà bất kỳ khán giả nào cũng có thể được lên sới đấu vật. Về phần thưởng, ngoài giải Cạn dành cho chức vô địch, làng còn trao thưởng cho tất cả những đô vật tham gia tranh tài. Bên cạnh đó, vì rất chú trọng tinh thần thượng võ nên tại hội vật những đòn nguy hiểm như bẻ, vặn khóa trái khớp, tấn công vào hạ bộ, yết hầu, mắt… hoàn toàn bị cấm.
Có thể do điều kiện dự hội khá đơn giản, không đề cao việc thắng thua mà chỉ đơn thuần là “thử sức” nên cứ đến ngày làng mở hội vật là người dân khắp nơi theo nhau về làng Sình. Đây chính là hình thức gìn giữ nét văn hóa truyền thống vô cùng hiệu quả, bởi chính người dân là chủ thể tham gia bảo tồn lễ hội.
Nhận giải
Hội vật truyền thống làng Sình từ lâu đã trở thành một ngày hội lớn, một nét văn hóa đậm bản sắc riêng, ăn sâu vào tiềm thức của mỗi người dân làng Sình. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, hội vật làng Sình ngày nay đã có một vài thay đổi để phù hợp với tình hình mới, nhưng không gian văn hoá xưa vẫn còn lưu lại những dấu ấn rất rõ nét về một vùng đất thượng võ, và trong tâm khảm của mỗi người dân xứ Huế, tiếng trống hội vẫn vang vọng thúc giục khách thập phương quay về. Đó chính là những minh chứng cho một giá trị văn hóa trường tồn của hội vật làng Sình.
Làng Sình chỉ cách trung tâm thành phố chừng 7,5 km nên khá thuận tiện cho người dân thành phố Huế, các địa phương và du khách đến tham dự. Năm nay ngoài việc đến xem trực tiếp, du khách ở xa còn có dịp hòa mình vào lễ hội này bằng cách xem livestream trên các nền tảng mạng xã hội.
Bên cạnh sới vật chính, du khách về tham gia Hội vật làng Sình còn có dịp được thưởng thức các món ăn địa phương như bún bò, bánh bèo, bánh nậm, bán bột lọc, cháo lòng, bánh canh,…
Ngoài hội vật làng Sình tại thành phố Huế, du khách còn có thể về thị trấn Sịa, huyện Quảng Điền (cách trung tâm thành phố Huế chừng 15,5 km về phía Bắc) để trải nghiệm hội vật làng Thủ Lễ (hằng năm thường diễn ra vào ngày mồng 6 Tết), tuy nhiên năm nay do yếu tố thời tiết nên được tổ chức vào ngày mồng 9 tháng Giêng âm lịch.
(Theo Visit Hue)