Chùa Thánh Duyên Huế – Ngôi quốc tự nằm giữa núi và biển

Cùng với chùa Thiên Mụ và chùa Diệu Đế, chùa Thánh Duyên là một trong ba ngôi quốc tự của triều Nguyễn còn tồn tại cho đến ngày nay. Là ngôi chùa nằm xa Kinh Thành nhất, chùa Thánh Duyên lại sở hữu khung cảnh thoáng đãng, yên bình và cảnh trí tuyệt đẹp. Ở bài viết hôm nay, cùng Tam Giang Lagoon tìm hiểu về vẻ đẹp hữu tình của ngôi cổ tự này nhé!

1. Giới thiệu đôi nét về chùa Thánh Duyên

Được dựng dưới thời chúa Nguyễn Phúc Tần, chùa Thánh Duyên nằm trên núi Túy Vân (hay Thúy Vân sơn), ngọn núi được vua Thiệu Trị xếp hàng thứ 9 trong 20 cảnh đẹp xứ Thần Kinh, bên cạnh cửa biển Tư Dung (ngày nay là cửa biển Tư Hiền, thuộc xã Vinh Hiền, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế).

Núi Túy Vân mang phong cảnh hữu tình, 4 mùa đều là non xanh nước biếc cùng ngôi chùa Thánh Duyên nằm trên núi, dưới chân núi là Phá Tam Giang rộng mênh mông thơ mộng. Dạo bước lên trên chùa Thánh Duyên, bạn có thể cảm nhận được một không khí thiền định, an yên khác biệt giữa khung cảnh sông nước, bên tai chỉ còn tiếng lá rừng xào xạc văng vẳng xen với tiếng rì rầm của sóng nước khiến bạn như trút bỏ được mọi muộn phiền.

2. Hướng dẫn di chuyển đến chùa Thánh Duyên

Núi Túy Vân nằm bên bờ phá Tam Giang, trước thuộc tổng Diêm Trường, huyện Phú Lộc, phủ Thừa Thiên, nay là xã Vinh Hiền, huyện Phú Lộc, Huế. Từ trung tâm thành phố du khách có thể di chuyển bằng ô tô hoặc xe máy đến đây theo 2 cung đường khác nhau.

• Tuyến thứ nhất: Dài khoảng hơn 50 cây số, từ Huế về Thuận An sau đó đi theo đường ven biển tới núi.
• Tuyến thứ hai: Dài khoảng hơn 60 cây số, du khách đi theo đường Quốc lộ 1A, đến đầu phía Bắc hầm đường bộ Phước Tượng rồi rẽ trái theo Quốc lộ 49B đi chừng hơn 10 cây số nữa.

Sau khi qua khỏi cầu Tư Hiền thì bạn tiếp tục xem bản đồ hoặc hỏi đường người dân đi thêm chừng 3 cây số nữa thì đến núi Túy Vân. Từ dưới chân núi nhìn lên trên chúng ta cũng có thể thấy được dãy bậc đá phủ mờ rêu xanh, ở trên cao thấp thoáng là cổng tam quan của chùa Thánh Duyên nằm ẩn giữa bóng lá rừng xanh biếc sáng ánh vàng.

3. Khám phá chùa Thánh Duyên – Ngôi quốc tự nằm giữa núi và biển

3.1 Lịch sử hình thành

Chùa Thánh Duyên hay được người địa phương quen gọi là chùa Túy Vân, được xây dựng khoảng nửa sau thế kỉ thứ XVII, tức dưới thời chúa Nguyễn Phúc Tần. Đến năm 1836 chùa được vua Minh Mạng sắc phong lên hàng quốc tự, đây cũng từng là nơi nhiều vị cao tăng xứ Huế do chính các vua nhà Nguyễn cử đến tu hành và làm trụ trì.

Là một trong những thắng cảnh nổi tiếng tại Huế nên trước đây núi Túy Vân và chùa Thánh Duyên là nơi thường được giới tao nhân lui tới. Trong số đó có vua Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức đều đã nhiều lần ghé thăm và để lại nhiều áng văn thơ ca ngợi nơi đây như bài thơ “Vân Sơn thắng tích” của vua Thiệu Trị và 4 bài thơ ca ngợi cảnh đẹp chùa Thánh Duyên, gác Đại Từ, tháp Điều Ngự, núi Túy Vân của vua Minh Mạng.

Ngày nay chúng ta vẫn có thể chiêm ngưỡng được những bài thơ này khắc trên bia đá và còn đang được lưu giữ trong chùa. Trải qua bao biến động của lịch sử cùng nhiều lần tu sửa, ngày nay chùa Thánh Duyên vẫn còn nằm trên núi Túy Vân. Đến năm 1996 chùa đã được nhà nước công nhận là di tích văn hóa – lịch sử cấp Quốc gia.

Tại đây vẫn còn lưu giữ nhiều văn vật có giá trị như chuông đồng, bia đá và các bài thơ của các vị vua triều Nguyễn được bảo tồn cẩn thận. Trong số gần 70 pho tượng tại chùa Thánh Duyên, nổi bật nhất phải kể đến là bộ tượng Thập Bát La Hán bằng tre thếp vàng và bộ tượng Thập Bát La Hán bằng đồng xưa và lớn nhất Việt Nam đã được ghi vào sách Kỷ lục Việt Nam năm 2008.

3.2 Chiêm ngưỡng kiến trúc cổ kính của chùa Thánh Duyên

Chùa Thánh Duyên mang đậm phong cách kiến trúc thời nhà Nguyễn với lối xây “trùng thiềm điệp ốc”. Không nguy nga, đồ sộ, lại có nét nhỏ nhắn, khiêm nhường mà tinh tế. Chánh điện được xây theo lối nhà rường truyền thống Huế pha lẫn chút kiến trúc cung đình với mái lợp ngói liệt, cửa sổ trang trí hình chữ “Thọ”, xung quanh có tường thành bao bọc. Phía sau Chánh điện, cách một khu vườn lớn, ở giữa lưng chừng núi có gác Đại Từ, gian giữa thờ Phật, gian bên phải thờ Đức Quan Âm và gian bên trái thờ Bồ Tát Đại Thế Chí. Phía sau cùng, trên đỉnh núi là tháp Điều Ngự 3 tầng cao chừng 13m. Đứng ở tầng cao nhất của tháp, phóng tầm mắt ra xa là cảnh non nước hữu tình với đầm phá bát ngát mênh mông và núi non xanh lam mờ ảo.

Ngoài hệ thống kiến trúc mang đậm dấu ấn của phong cách kiến trúc triều Nguyễn, chùa Thánh Duyên còn có 113 cây cổ thụ có tuổi thọ từ 200 – 300 năm như thông, xoài, mù u, mít nài, mít, dầu lai, lim… Thầy trụ trì Thích Minh Chính cho rằng, những cây thông cổ thụ hiên ngang giữa trời như lời thơ của thi hào Nguyễn Công Trứ: “Kiếp sau xin chớ làm người – Làm cây thông đứng giữa trời mà reo” cũng chính là biểu tượng của ngôi quốc tự này.

Đường lên chùa chạy giữa những cây thông cổ thụ, rộng khoảng 5m, dài khoảng 50m, có tất cả 38 bậc tam cấp.Cả 3 kiến trúc là chùa, gác và tháp trải qua mấy trăm năm vẫn còn tồn tại và đã được trùng tu. Riêng tháp Điều Ngự, tọa lạc trên đỉnh núi mà từ đây có thể phóng tầm mắt nhìn toàn cảnh phá Tam Giang, cửa biển Tư Hiền và xa xa là Bạch Mã sơn.

3.3 Cảm nhận vẻ đẹp bình dị chỉ có tại chùa Thánh Duyên

Đến với thắng cảnh chùa Thánh Duyên trên núi Túy Vân, du khách không chỉ được đắm mình trong cảnh Phật an nhiên để tĩnh tâm, gột rửa mọi muộn phiền, mà còn có cơ hội được khám phá vẻ đẹp bình dị mà nên thơ của những xóm chài ven phá Tam Giang, vùng đầm phá rộng lớn và kì bí nhất Đông Nam Á.

Dạo bước lên núi tham quan chốn cửa thiền, giữa cảnh bình yên non nước, khi bên tai chỉ còn lại tiếng lá rừng xào xạc xen lẫn trong tiếng rì rầm của sóng nước và tiếng kinh cầu man mác giữa buổi trưa hè, lòng người viễn khách bỗng trở nên thư thái lạ thường và bao nhiêu muộn phiền cũng dường như tan biến hết.

Với khung cảnh tĩnh lặng, yên bình, chùa Thánh Duyên chắc chắn là một nơi thích hợp cho những ai muốn tìm lại sự thanh tịnh cho tâm hồn. Hi vọng với những chia sẻ mà Tam Giang Lagoon chia sẻ, bạn có thể “bỏ túi” thêm cho mình địa điểm an yên trong chuyến hành trình của mình.