Khám phá ngôi tháp Chăm cổ nằm dưới lòng cồn cát ở Huế

Tháp Chăm Phú Diên là một tháp cổ theo kiến trúc chăm pa được xây dựng cách đây hơn nghìn năm. Ngôi tháp này nằm ẩn nấp sâu dưới lòng cát và thấp hơn mực nước biển. Nếu bạn muốn tìm đến một nơi để khám phá những dấu ấn của thời đại vương quốc Chăm pa cổ thì hãy theo dõi bài viết sau đây của Tam Giang Lagoon nhé!

1. Tổng quan về Tháp Chăm Phú Diên

1.1 Vị trí

Địa điểm: Thôn Mỹ Khánh, xã Phú Diên, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế.

Tháp Chăm Phú Diên còn được gọi là Tháp Mỹ Khánh. Trải qua hơn 10 thế kỷ, tháp bị vùi lấp sâu trong cát. Ngày nay, nơi này đang được một kiến trúc nhà kính bảo tồn tại chỗ để hạn chế những tác động của môi trường xung quanh và thiên nhiên.

Bởi vì nơi đây chứa đựng rất nhiều giá trị văn hóa và lịch sử nên đã được công nhận là Di tích quốc gia ngay sau khi vừa phát lộ. Vào Tháng 10/2005, Tháp Chăm Phú Diên được tiến hành bảo tồn và  tu bổ, cho đến tháng 5/2007 thì và hoàn thành.

Theo như các quy định về cách gọi tên các di tích, di vật, di sản của luật di sản thì nếu được phát hiện ở nơi nào thì lấy tên của nơi đó để đặt tên cho di tích. Do vậy, tên góc của tháp Mỹ Khánh là Tháp Champa Phương Diên. Tuy nhiên, do một số sai sót và nhầm lẫn trong cách gọi tên cho nên tháp được gọi là Phú Diên cho đến nay.

1.2 Quá trình phát lộ tháp Chăm Phú Diên

Tháp được phát lộ một cách tình cờ vào tháng 4/2001 bởi một đơn vị khai thác quặng. Tháp cổ độc đáo này khi ấy nằm vùi sâu trong lòng cát 5-7 m, thấp hơn mực nước biển 3-4m và chỉ cách mép nước biển 120m.

Trải qua 12 thế kỷ, tháp bị vùi lấp trong cát. Hiện tại, công trình được bảo tồn tại chỗ trong một kiến trúc nhà kính nhằm hạn chế tối đa những tác động tiêu cực của môi trường thiên nhiên.

Mang nhiều giá trị lịch sử văn hóa, tháp Chăm Phú Diên đã được công nhận là Di tích quốc gia ngay sau khi phát lộ. Tháng 10/2005, tháp được tiến hành bảo tồn tu bổ và hoàn thành vào tháng 5/2007.

2. Cách di chuyển đến Tháp Chăm Phú Diên

Đường đến tháp chăm tương đối bằng phẳng và dễ đi. Bạn có thể lựa chọn thuê xe máy để phượt cung đường biển, ngắm cảnh quang và tận hưởng làn gió mát lành của đại dương. Ngoài ra, bạn cũng có thể đi taxi và xe bus hoặc thuê ô tô tự lái.

Từ trung tâm, bạn phải vượt chừng khoảng 30km theo hướng Đông – Nam để đến được dải đất nằm giữa đầm phá Tam Giang và biển Đông rộng lớn. Sau đó, tiếp tục chạy về hướng Nam, cách thị trấn Thuận An khoảng 15km là sẽ đến địa phận xã Phú Diên, huyện Phú Vang. Để đến được khu di tích bạn sẽ phải đi thẳng trục đường này, sau đó bắt gặp được một tấm biển chỉ dẫn, rẽ phải vào khoảng 200 mét nữa là sẽ tới.

3. Khám phá vẻ đẹp trường tồn của Tháp Chăm Phú Diên

Tháp Chăm Phú Diên có hình chữ nhật hướng Đông-Tây. Mặt bằng lớp dưới cùng của tháp dài 8,22m, rộng 7,12m, càng lên cao càng giật cấp thu nhỏ dần với các phần khác nhau gồm móng, chân tháp, thân và diềm mái. Toàn bộ chiều cao tháp còn lại từ 3,1-3,26m, do tháp bị lún nghiêng.

Đế tháp có hình chữ nhật cắt góc, cao 0,29m gồm 4 lớp gạch xây liền khít tạo nền vững chắc cho thân tháp. Chân tháp cao 1,25m, kể cả phần thân và phần vòm cửa giả với nhiều lớp trang trí khác nhau. Thân tháp cao 1,36m. Lòng tháp hình chữ nhật hướng Đông-Tây, dài 3,9m, rộng 3,3m. Giữa có bệ thờ cao 0,73m, trên bệ có Yoni bằng sa thạch.

Cách 5m phía trước cửa chính của tháp có một bệ thờ được xây hình khối vuông bằng chất liệu gạch với kỹ thuật mài xếp liền khít cao 1,4m, cạnh dài 1,38m, chính giữa bệ còn một lỗ tròn đường kính 0,19m mà các nhà nghiên cứu nghi rằng trước kia đây là nơi đặt tượng thờ.

Dù trải qua khoảng thời gian dài nhưng tháp Phú Diên vẫn có màu gạch đỏ hồng và xốp. Theo nghiên cứu, gạch được làm từ đất sét và nung trong nhiệt độ thấp dưới 800-900 độ C. Tháp được xây bằng kỹ thuật mài chập kết hợp nhớt cây ô dước cùng với nước để tạo sự kết dính. Tại khu vực khai quật, các nhà khoa học còn phát hiện một số đồ cúng tế như hộp gốm, chân đèn…

So với các tháp Chăm khác thì các họa tiết của tháp Phú Diên mang tính cách điệu và sơ khai hơn, dẫn đến phỏng đoán đây có thể là một tháp có từ rất sớm.

Tam Giang Lagoon hi vong, với những thông tin về Tháp Chăm Phú Diên mà chúng mình vừa cung cấp sẽ giúp cho bạn có thêm lựa chọn trong hành trình khám phá Huế. Khác với những địa điểm danh lam thắng cảnh, tháp Chăm Phú Diên là nơi mà bạn có thể tìm thấy những điểm mới mẻ của cố đô.  Nếu có dịp ghé đến Huế, đừng quên tham quan điểm đến hội tụ giá trị văn hóa lâu đời này nhé!